Nişantaşı Psikiyatri Merkezinden Çocuk-Ergen Psikoterapisti Uzman Psikolog Merve Demir, gençlerin üniversite yaşamlarını belirleyecek olan sınav öncesinde, biraz stresli ve kaygılı olmaları doğal bir durum olduğunu belirterek "Ancak ülkemizdeki sınav sistemi, kişilerin stresini daha da arttırıyor. Bu durum da kaygıyı kontrol etme ihtiyacı doğuruyor" dedi.

"Az kaygı motivasyona, fazlası performans düşüklüğüne neden oluyor"

Önemli bir sınav öncesinde belirli bir seviyede hissedilen kaygının, motivasyonu ve başarıyı arttırdığını ifade eden Uzman Psikolog Demir, "Yani öğrenme için belli düzeyde kaygı gereklidir. Fakat yaşanan kaygının miktarının fazla olması, başarıyı olumsuz etkilemektedir. Sınav kaygısı; hem sınav öncesinde hem de sınav süresince yaşanan ve kişinin kendi potansiyelini kullanmasına engel olan şiddetli kaygıdır. Sınav kaygısı yoğun olan bir kişi, sınava çok iyi hazırlanmış olsa da sınavda kendisinden beklenen başarıyı gösteremeyebilir. Çünkü kaygının şiddeti çok fazla olduğunda, kişinin dikkati dağılır. Bu da daha önceden öğrenmiş olduğu bilgileri sınavda kullanmasına engel olur. Böylece kendi potansiyelinin tamamını kullanamaz ve gerçek performansını gösteremez" diye konuştu.

Uzman Psikolog Merve Demir, sınav kaygısının sebeplerini şöyle sıraladı:

"Mükemmeliyetçilik, başarısız olma korkusu, sınava yeterince hazırlanamamış olmak, çok uzun süre ders çalışmak ve yeterince dinlenmemek, ders çalışmakla ilgili yanlış stratejiler kullanmak, çevrenin ders çalışmakla ilgili baskı yapması, daha önce bazı sınavlarda başarısız olmak, her zaman çok başarılı olmak ve bu sebeple çevrenin yüksek başarı beklentisi, sınava büyük anlamlar yüklemek, Başarı açısından başka kişilerle kıyaslanmak, yarıştırılmak."

Baş ağrısı, mide bulantısı, kas yorgunlukları, baş dönmesi gibi belirtilerin sınav kaygısı belirtileri olduğunu kaydeden Uzman Psikolog Merve Demir, oluşabilecek diğer belirtileri şöyle sıraladı:

"Karın ağrısı, titreme, çarpıntı, bağırsak sorunları, terleme, halsizlik, odaklanma sorunları, dikkat dağınıklığı, unutkanlık, uykuya dalmakta güçlük, gerginlik, hata yapmaktan korkma, panik, huzursuzluk, sinirlilik, korku, öfke, ağlama, Sınav sonucuna ile ilgili olumsuz inanç ve beklentiler, ders çalışma isteksizliği, sınavdan kaçınma, ders çalışmayı erteleme, sınavlarda soruları anlayamama."

"Başarısız olma korkusu, sınav kaygısına sebep oluyor"

Sınav kaygısı yaşayan öğrencilerin ilk olarak kendilerine bir hedef belirlemeleri gerektiğini belirten Uzman Psikolog Merve Demir, öğrencilere şu önerilerde bulundu:

"Bu hedefe ulaşmak için çalış. Ancak kazanmak istediğin üniversiteyi ya da bölümü kazanamaman durumunda, başka hangi okullar olabileceğine dair bir plan yapmayı da unutma. Nasıl ders çalışabileceğinle ilgili stratejiler belirle. Bunun için bir uzmandan yardım isteyebilirsin. Zorlayıcı olmayan günlük planlar oluşturmaya çalış. Çok çalışmaktansa, etkili ve düzenli çalışmak başarıyı getirir. Çalışma ortamını kendi istediğin gibi düzenle. Unutma her insan birbirinden farklıdır. Bazı kişiler yabancı dili zor öğrenir, bazıları matematikte zorlanır.

Kendi zorlandığın alanları belirle ve zorlandığın konuda bilen birinden yardım istemekten çekinme. Başlamadan neyi yapıp neyi yapamayacağını bilemezsin. Çalışmaya başla ve sonra eksiklerini gider. Çünkü harekete geçmek ve işin ilerlediğini görmek sana moral verecektir. Başarısız olma korkusu, sınav kaygısına sebep olur. Bir sınavda başarısız olmanın dünyanın sonu olmadığını unutma. Sınavda başarısız olman, daha sonraki yaşamında da başarısız olacağın anlamına gelmez. Nefes egzersizi ile gevşemeyi öğren. Stresli dönemlerde vücudumuz gergin olur. Nefes egzersizleri vücudunu rahatlatır, gevşemene yardımcı olur. Sınav sırasında da nefesle gevşeme yöntemini kullanabilirsin. Sınavlardaki başarı, senin zekanla ilgili değildir. Yani başarısız olmak aptal olmak demek değildir. Daha önceki başarılarını hatırla. Sınavda başarısız da olsan, değerli olduğunu kendine hatırlat. Sınav bilgilerini ölçer, kişiliğini ölçemez.

Sosyal etkinliklerini kısıtlama. Dinlenmeye de zaman ayır. Tüm zamanını yalnızca ders çalışarak geçirme. Gün içinde eğlendiğin, sosyalleştiğin, rahatladığın etkinliklerde bulun. Bu etkinlikler kaygının azalmasına yardımcı olacaktır. Önemli bir konuyu, test kitabını bitirdiğinde, çok sevdiğin bir şeyi kendine ödül olarak ver. Yeterli ve düzenli uyumaya dikkat et. Düzenli spor yap. Kendine sınavla ilgili motive edici notlar yaz, bunları odana as. Sınavla ilgili fazla kaygılı olduğunu ve bunun performansını da olumsuz etkilediğini düşünüyorsan bir uzmandan destek almaktan çekinme."