Eskişehir Osmangazi Üniversitesi (ESOGÜ) öğretim üyesi Doç. Dr. Behçet Yalın Özkara,
ESOGÜ’deki Bilişsel ve Davranışsal Uygulama ve Araştırma Laboratuvarı’nın (BİLDAM), Türkiye’deki tek, dünyadaki ise sayılı davranış araştırma laboratuvarı olduğunu ifade etti. Özkara, “BİLDAM bünyesinde, göz takip sistemleri, nefes alışveriş analizleri, termal kamera gibi pek çok cihaz kullanarak insan davranışlarını anlamaya yönelik çalışmalar yaptıkları anlatarak, "Elektroensefalografi (EEG) cihazları, gelecekte insan davranışlarını anlayarak pazarlamadan, suçluların yakalanmasına kadar pek çok alanda kullanılabilecektir" dedi.
İnsan davranışlarını anlamaya yönelik çalışmalar yapılıyor
Özkara, ESOGÜ Bilişsel ve Davranışsal Uygulama ve Araştırma Laboratuvarı (BİLDAM) bünyesinde; EEG, göz takip sistemleri, nefes alışveriş analizleri, termal kamera gibi pek çok cihaz kullanarak insan davranışlarını anlamaya yönelik çalışmalar yaptıkları anlattı. Doç. Dr. Behçet Yalın Özkara, bu teknolojinin doğru kullanılması halinde gelecekte çok farklı alanlarda kullanılabileceğinin altını çizdi. EEG cihazının kafatasının dışında nöronlar arasındaki elektrik akımlarını ölçerek, bazı durumlara istem dışı tepki verildiğini ve bu cihazları polis ekiplerince suçluları sorgulamak için kullanılabileceğine değinen Özkara, “Karşınızda bir suç örgütü var ve bireyler size şunları söylüyor, ‘Ben karşımdaki insanla hiç tanışmadım’ bu cihazları taktığımızda, o insanla gerçekten daha önce tanışıp tanışmadıklarına ve belli oranda vakit geçirip geçirmediklerini tespit edebiliriz” dedi.
“Gelecekte polis ekiplerimiz sorguya ihtiyaç duymayacak”
Deney ortamında kişilere hırsızlık yaptırdıklarını ve bu cihazlar sayesinde neleri çaldıklarını tahmin edebildiklerini söyleyen Özkara, konuşmasına şu sözlerle devam etti:
“Siz bir bireyin bir şeyi çalıp çalmadığını tahmin edebiliyorsanız, yarın bir gün hırsızlık yapmış birisi suçunu reddetse bile siz bu cihazlar sayesinde gerçekleri ortaya çıkarabilirsiniz. Gelecekte polis ekiplerimiz sorguya ihtiyaç duymayacak. Bunun yerine, bu cihazları takıp insanlara soruları soracaklar ve doğru cevapların ne olduğunu öğrenecekler.”
Şiddet görmüş kadın görüntüleri kullanmak, şiddete eğilimi olan bireylerin hoşuna gidiyor
Kadına yönelik şiddeti engellemek ya da farkındalık oluşturmak için ünlü kadınların şiddete uğramış hallerinin kullanılmasının doğru bir uygulama olmadığının altını çizen Doç. Dr. Özkara, şiddet görmüş kadın görüntülerinin; şiddet eğilimi olan bireyler için caydırıcı olmadığına, aksine onların zevk alacağı görüntüler olabileceğine dikkat çekti. Ayrıca Özkara, normal şartlar altında şiddet eğilimli bireylerin tespitinin güç olduğunu, ancak kullandıkları cihazlar ile bunun anlaşılabileceğini ifade etti.
Türkiye’deki tek, dünyadaki sayılı laboratuvarlardan biri
ESOGÜ Bilişsel ve Davranışsal Uygulama ve Araştırma Laboratuvarı’nın (BİLDAM), 13 ölçüm düzeyinde verinin entegre ve senkronize toplanabildiği Türkiye’deki tek, dünyadaki ise sayılı davranış araştırma laboratuvarı olduğunu ifade eden Özkara, “Bu aslında Osmangazi Üniversitesi’nde gurur duyduğumuz bir şey, çünkü Türkiye’de bu kadar kapasiteye sahip olup insan davranışlarına çalışan tek laboratuvar. Hatta Türkiye’yi bırakın, dünyadaki sayılı laboratuvarlardan bir tanesi. Bu kadar cihaza sahip olan dünyada insan davranışlarını anlamaya yönelik çalışan laboratuvar sayısı iki ya da üç tane. Bunlardan bazıları Çin’de ve Amerika’da bulunuyor. Onun dışında bütün bu bilgi birikimini üretebilecek laboratuvarlardan bir tanesi şu an Türkiye’de bulunuyor ve biz de bunu başarmak için her gün çalışıyoruz” şeklinde konuştu.
