Rusya Devlet Atom Enerjisi Kurumu Rosatom’un Elektrik Enerjisi Bölümü Rosenergoatom’un işlettiği Leningrad Nükleer Güç Santrali (NGS), endüstrinin ihtiyaçlarının katkılı silikonla karşılanması da dahil olmak üzere, izotop üretimi konusunda 2021 planlarının ilerisine geçti. Leningrad NGS’nin izotopları arasında kobalt-60, iyot-125, molibden-99 ve iyot-131 bulunuyor. Bu izotoplar hem endüstride hem de kanser tanı ve tedavisinde kullanılıyor.
Leningrad NGS Genel Müdürü Vladimir Pereguda, konuya ilişkin yaptığı açıklamada, “Kobalt-60 planını yüzde 129 oranında gerçekleştirdik. Leningrad NGS, dünyanın bu izotopa olan ihtiyacının yüzde 15’ini karşılıyor” dedi.
Kobalt-60 bazlı endüstriyel iyonlaştırıcı radyasyon kaynakları, gıda ürünlerinin sterilizasyonu ve dezenfeksiyonu, tıbbi cihaz ve malzemeler, tahıl ve sebze ürünlerinin büyümesinin ve verimliliğinin sağlanması, endüstriyel atıkların dezenfeksiyonu ve arıtılması, çeşitli endüstrilerdeki katı ve sıvı atıklar, ahşap ve cam ürünlerinin rafine edilmesi ve sertleştirilmesi için tasarlandı. Kobalt-60, kobalt emicilerin bir reaktör tesisine yüklenmesiyle yapay olarak üretiliyor. Işınlama süreci 5 yıl sürüyor. İzotop üretimi sadece Yüksek Güçlü Kanal Tipi Reaktörlerde (RBMK) gerçekleştiriliyor ve 20 yılı aşkın bir süredir de Leningrad NGS’de yapılıyor.
Genel Müdür Vladimir Pereguda, konuya ilişkin değerlendirmesinde şunları söyledi:
“Leningrad NGS’nin ardından, Kursk ve Smolensk NGS’lerde de izotop üretim teknolojisi test edilmeye başladı. Bugün ülke ekonomisi ve tıp için oldukça gerekli olan izotopların üretim süresini 5 yıl daha uzatmayı umuyoruz. Şu an Rosatom önderleri, Leningrad NGS’nin 3’üncü ve 4’üncü güç ünitelerinin RBMK-1000 reaktörleriyle çalışmasını 2030’a kadar uzatma imkanını değerlendiriyor.”
Radyofarmasötiklerin üretimi için gerekli olan iyot-131 izotopu, Leningrad NGS tarafından 300 binden fazla onkolojik prosedürün yapılmasına imkan verecek miktarda radyokimyasal işlem yapılması için temin edildi. Tanı izotopu molibden-99’a (teknesyum-99m) gelince, 3120 GBq’lik üretilen aktivite St. Petersburg’daki hastanelere teslim edildi, bu da 5 bin muayene için yeterli olacak. Tedarikin en önemli kısmını silikonun endüstriye yönlendirilmesi oluşturuyor. Leningrad NGS, 2021 yılında teslimatlarını tam olarak tamamlamış bulunuyor. İşletmelere uçak yapımı, uzay ve askeri teçhizat için yüksek hassasiyetli entegre devrelerde kullanılan en önemli malzemenin 900 kilogramı gönderildi.
Radyasyon teknolojilerinin geliştirilmesi, Rosatom’un stratejik hedeflerinden birini teşkil ediyor. İş uzmanları, gelecekte bu tür teknolojilerin geliştirilmesine yönelik pazarın nükleer enerji pazarıyla aynı seviyeye oluşabileceğini tahmin ediyor. Söz konusu teknolojileri tıpta modern tanı, ulaşım güvenlik sistemleri, yeni su ve hava arıtma tesisleri, mikro elektronik, hafif sanayi, metalürji ve diğer pek çok alanı kapsıyor.
