Bursa’yı eserleriyle geleceğe taşıyan Büyükşehir Belediyesi tarafından, Kültür ve Turizm Bakanlığı Bursa Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun 30.12.2016 tarihli 6524 numaralı kararı doğrultusunda yıkımı yapılan Tolon Fabrikası yenilenecek. Büyükşehir Belediye Başkanı Recep Altepe, yapılan çalışmayla ilgili bilgiler vererek, “Tolon fabrikasının temeli sağlam değildi ve zeminde sorun vardı. Çalışmalarda alınan duvar, temel ve bina örneklerinden yapının ömrünü yitirdiği, ayakta duramayacak ve bir daha kullanılamayacak halde olduğu tespit edilmişti. Güçlendirme yapılması da pek uygun karşılanmadı. Anıtlar Kurulu yani Kültür Varlıkları Kurulu tarafından bir karar çıkartıldı. Bu karar doğrultusunda bina yıkıldı. Ancak bina, orijinal kimliğinde yapılmış olacak ve tarihi görünümü yaşayacak” dedi.

Bu uygulamaların kentteki diğer eserlerde yapıldığını hatırlatan Başkan Altepe, Altıparmak Kuruçeşme’deki Seyyid Usul Dergahı, Hisar’daki Sümbüllü Bahçe Konağı, Bayezid Paşa Medresesi ve Musa Baba Mahallesi’nde açılacak olan Hançerli Fatma Sultan Medresesi’nin de orijinal olarak kendi projelerine uygun şekilde yeniden yapıldığını söyledi.

Yıpranmış ve ayakta duramayan eserlerin yıkılıp tekrar yapıldığını vurgulayan Başkan Altepe, “Tolon fabrikasında binaların röleveleri yapıldı, projeleri çizildi. Her şeyi hazır ama bina ayakta durabilecek bir bina değildi. Temeli de altyapısı da müsait değildi. Onun için yıkılıp tekrar yapılması gerekiyordu. Binanın tescili kaldırılmadı, bina ‘tarihi bina’ ama tekrar yapılmış olacak. Mevcut projenin içinde işlevlendirilerek kullanılacak. Turizm tesisine yönelik, oradaki yapıyı tamamlayıcı binalar olarak yapılacak. Böylece hem tarih yaşatılmış, hem de bina günün şartlarına göre yenilenmiş oluyor” diye konuştu.

Tolon Fabrikası denetlemelerinde çıkan sonuçlar

Bursa İli Osmangazi Mahallesi Gaziakdemir Mahallesi’nde ‘Kükürtlü Kentsel Yenileme Projesi Uygulama İmar Planı’ kapsamında yer alan, Bursa Büyükşehir Belediyesi mülkiyetindeki, taşınmaz kültür varlığı olarak tescilli ‘Tolon Fabrikası’ adıyla bilinen yapı ilgili incelemelerde hasarlı bulunduğundan dolayı yıkıldı. Büyükşehir Belediyesi tarafından kamulaştırılarak yıkımı yapılan Tolon Fabrikası binası ile ilgili incelemelerde, binanın taşıyıcı sistem malzemeleri ile taşıyıcı sistem kurgusunun can ve mal güvenliği bakımından onarım ve güçlendirme yapılamayacak derecede yetersiz duruma olduğu, zeminin oldukça çürük ve sıvılaşma riski yüksek olduğu belirlendi. İncelemelerde, binanın zeminle ilişkisinin olmadığı ve yatay deprem taşıyıcıları bulunmadığı, güçlendirme maliyetinin de bina maliyetinin yüzde 80’ine ulaşabileceğini belirlendi. Mevcut yapının halkın kullanımına açık bir tesis olarak değerlendirilmesi halinde, olası deprem riskine karşı gerekli güvenlik tedbirlerini karşılamadığı ve kirişlerin yüzde 100 hasarlı olduğu kaydedildi. Çalışma kapsamında öncelikle zemin ıslah uygulaması ile zeminin güçlendirileceği, deprem riskinin en aza indirilmesiyle binanın aslına uygun şekilde yeniden yapılacağı vurgulandı.