Dış ortamdan gelen ses zarı titreştiriyor ve bu kemikçikler aracılığıyla işitme sinirine ve beyne ulaştırılmasını sağlıyor. Orta kulak östaki borusu aracılığıyla burun arka kısmıyla (geniz) irtibat halinde olduğundan, östaki borusu sayesinde orta kulak hava alıyor ve bu sayede iç basıncı atmosfer basıncıyla eşit hale geliyor.
Acıbadem Eskişehir Hastanesi Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Faruk Ildız, östakide fonksiyon bozukluğu olursa hem orta kulağın havalanamadığını, hem de negatif basınç nedeniyle zarda çökme olduğunu ifade ediyor. Böylece orta kulak içinde sıvı birikimi başlıyor. Bu sıvının kıvamı ve miktarı gittikçe artarak işitmek kaybına neden oluyor. Orta kulakta görülen sorunlar hakkında merak edilen soruları yanıtlayan Prof. Dr. Faruk Ildız, şu bilgileri veriyor:
Östaki borusunda fonksiyon bozukluğu hangi durumlarda olabilir?
Çocuklarda östaki borusunun kısa olması ve yatay pozisyonda olması nedeniyle burun ve boğazdan enfeksiyon ajanları kolaylıkla kulağa ulaşıyor. Bu tip geçirilmiş enfeksiyonlar östakide yapışıklıklara ve dolayısıyla darlıklara sebep oluyor. Bunun yanı sıra büyümüş geniz eti, alerji ve özellikle sinüs enfeksiyonları ile östaki ağzında ödem oluşmasıyla orta kulağın havalanması bozuluyor. Doğuştan yarık damak bulunması bir başka östaki fonksiyon bozukluğu yapan nedendir.
Kulak tüpü ameliyatı nedir, ne zaman yaptırmak gerekir?
Orta kulak basıncını atmosfer basıncıyla eşitlemek gerekiyor. Bu nedenle kulak zarı üzerinde küçük bir pencereye ihtiyaç vardır. Genel anestezi altında ve ameliyat mikroskopu yardımıyla kulak zarının ön ve alt kadranına 2 milimetrelik bir kesi yapıldıktan sonra orta kulakta toplanan iltihap aspiratör yardımıyla boşaltılıyor. Daha sonra kulak zarının bir süre kapanmaması ve orta kulağı havalandırması amacıyla kibrit çöpü başından daha küçük boyuttaki silikon kulak tüpü zara yerleştiriliyor. Tüpün şekli iplik makarasını andırır. Bir ucu zarın arkasında, bir ucu dışındadır. Ameliyat yaklaşık 20-30 dakika sürüyor.
İlaç tedavisi sırasında düzenli olarak orta kulak basıncı takip ediliyor. Çocuk hastaların büyük çoğunluğunda aynı seansta geniz eti ameliyatı da yapılıyor. Böylece östaki ağzı da açılmış oluyor. Sık tekrarlayan orta kulak iltihaplarında da (akut otit) kulak zarına havalandırma tüpü takmak yararlı oluyor.
Tüp nasıl ve ne zaman çıkarılıyor? Ameliyat sonrası nelere dikkat etmek gerekiyor?
Hastaya göre değişmekle birlikte normal şartlarda bir tüpün 9 ay sağlıklı bir şekilde çalışmış olması yeterlidir. 12 ay civarında tüpler kendiliğinden dış kulak yoluna atılıyor. Eğer kendiliğinden atmamışsa, ne zaman çıkması gerektiğine doktor karar veriyor. Özellikle tekrarlayan hastalıklarda ve tekrar ameliyat gerektiren vakalarda tüplerin uzun yıllar atılmaması istenebilir. Ameliyat sonrası havuza, denize girmek kulağa su kaçar endişesi yaratır. Kulağa dıştan su kaçmaması için korunmasının faydası tartmalıdır.
Herşeye rağmen hastaların yıkanırken kulaklarına su kaçmaması için önlem alması istenir. Çok az hastada tüp düştükten sonra tekrar su toplanması söz konusu olabiliyor. Bu takdirde tekrar tüp takılıyor. İkinci denemeden sonra hastalık yinelerse (bunun olasılığı yüzde 1’dir) kendiliğinden atmayan ancak yine ameliyatla çıkarılan tüpler kullanılıyor.