Genel Cerrahi Uzmanı Op. Dr. Danial Khabbazazar, Türkiye’de son yıllarda özellikle erkeklerde kalın bağırsak kanseri (kolorektal) görülme yaşının 50’den 25-49 yaşa düşmeye başladığını söyledi. Dr. Khabbazazar, kabızlık, karın ağrısı, gaitada kan görülmesi gibi belirtileri yaşayan genç erkeklerin de uzman bir doktora muayene olması gerektiğini söyledi.
Türkiye’de kalın bağırsak kanserinin görülme yaşının 50’den 25-49 yaşa düştüğünü ifade eden Özel Ata Sağlık Hastanesinde görevli Op. Dr. Danial Khabbazazar, “Bu yüzden genç yaştaki bireylerin makattan kanama, karın ağrısı gibi şikayetleri olursa, ‘Ben gencim bende kanser olmaz’ diye düşünmemesi gerekir. Bu belirtiler görülürse, mutlaka bir uzmana muayene olunmasını öneriyoruz” dedi. Kalın bağırsak kanserinde ‘dışkılama alışkanlıklarının değişmesinin’ önemli bir belirti olduğuna dikkat çeken Khabbazazar, “Özellikle dışkıda kan görülmesi olayında dikkatli hareket etmek gerekir. Bu kanama bazen makat bölgesindeki selim hastalıklarıyla (hemoroid veya makat yırtığı) karışabilir. Bu durumlarda hastanın bir genel cerrahi uzmanı tarafından görmesi gerekir. Ayrıca eğer bir nedeni bulunmayan kansızlık varsa hastanın bu konuda değerlenmesi gerekir. Sürekli yorgunluk ve halsizlik varsa da önemli çünkü bu durumların birçoğu kansızlıktan olur. Değerlendirmek gerekir” diye konuştu.
Kolonoskopinin önemi
Türkiye’de KETEM ve Aile Sağlığı Merkezlerinde tarama amaçla 50 yaş üzerinde gaitada gizli kan bakıldığını belirten Khabbazazar, şunları söyledi:
“Eğer gizli kan görülürse, hasta bir üst merkeze gönderilip kolonoskopi yapılması gerekiyor. 50 ve 70 yaş arasındaki kişilerde, erkek ve kadın fark etmez, mutlaka hiçbir belirti olmaksızın 2 senede gizli kan bakılması gerekir. Bu kişilerde hiçbir belirti olmasa bile 10 senede bir kolonoskopi yapılması gerekir. Bu kolonoskopinin önemi nedir? Bu işlemde kalın bağırsaktaki poliplere tanı koyabiliyoruz. Çünkü bu polipler bir kaç sene içerisinde kansere dönebilir. Kolonoskopi işlemiyle bu polipleri oradan temizleyip bunu tamamen engelleyebiliriz. Kolonoskopi taramasının en önemli yanı bu. Bu şekilde polipi ve ileri zamandaki muhtemel bir kanseri yakalayabiliriz. Artık Türkiye’de 25-49 yaş arasında özellikle erkeklerde bu kanser türünün görülme sıklığı yükselmeye başladı. Onun için genç yaştaki bireylerin makattan kanaması olursa ve karın ağrısı gibi şikayetleri varsa, ‘Ben gencim bende kanser olmaz’ diye düşünmemesi gerekir. Mutlaka muayeneye gitmesi gerekir."
Hangi belirti kalın bağırsak kanserini haber verir?
Şişkinlik, karın ağrısı ve gaitada kan görmenin kanserin görülen ilk belirtileri olduğunu vurgulayan Khabbazazar, şöyle konuştu:
“İleri derecedeki belirtiler genelde muayenede kitlenin fark edilmesi ve bağırsakların tıkanmasıdır. Eğer hasta karnında bir kitle hissediyorsa kanser ileri safhalara ulaşmıştır demektir. İlk belirtisi bağırsak alışkanlıklarımız değişir. İshal kabızlık, karın ağrısı, tuvaletten sonra tam boşalamama hissi ilk belirtilerdir. Türkiye’de kalın bağırsak kanseri hem kadınlarda hem erkeklerde 3. sırada görülen kanserler arasında yer alıyor. Ancak son dönemlerde 25-49 yaş arasındaki erkeklerde yeni vaka sayısı artıyor. Sağlık Bakanlığı verilerine göre 2020’de yaklaşık 22 bin yeni vaka tespit edilmiştir. Türkiye’deki vakaların yüzde 36’sı ileri evrede geliyor. Bu dönemlerde maalesef ki tedavi zorlaşıyor ve hastaların genelde kemoterapi gibi tedavilere ihtiyacı oluyor. Türkiye’de insanların yaşam tarzı değişiklikleri, hazır gıda, işlenmiş gıda tüketiminin artması bu kanser türünde artışa yol açıyor.”
Kalın bağırsak kanserinin risk faktörleri nelerdir?
Hastalığın risk faktörleri hakkında da bilgi veren Khabbazazar, “En önemli risk faktörler arasında obezite yer alıyor. Fiziksel hayatı kısıtlı olan, yani spor yapmayan, hareketli olmayan kişilerde daha fazla görülür. Bunun sebebi de hareketsiz kişilerde kabızlığın daha fazla görülmesidir. Bu kişilerde kolon hücreleri gıdalarda bulunan bazı karsınojen maddelere daha uzun maruz kalıyor. Yeterli su içmeyen, taze meyve ve sebze yerine kırmızı et kullanan kişilerde daha fazla görünüyor. Ayrıca hazır, işlenmiş gıdalar veya kırmızı et bir risk faktörüdür. Beyaz eti kırmızı ete tercih ederek bu riski azaltabiliriz. Alkol ve sigara önemli bir risk faktörüdür. Diğer bir risk faktör ileri yaştır. Özellikle kolon kanserleri 50 yaşın üzerinde daha fazla görülür. Türkiye’de de aynı şekilde. Aile faktörü de risk faktörleri arasında yer alıyor” ifadelerini kullandı.