Çekya, 1956 yılında 11 Doğu Bloku ülkesi tarafından Rusya’nın Dubna kentinde kurulan ve şu an 19 üyesi bulunan Ortak Nükleer Araştırma Enstitüsü (JINR) ile uzun vadeli iş birliğini sonlandırma kararı aldı. Enstitünün üyelerinden diğer 4 Avrupa Birliği üyesi Slovakya, Polonya, Romanya ve Bulgaristan da enstitüden ayrılmayı düşünüyor.
Çekya, 1956 yılında Rusya’nın Dubna kentinde 11 Doğu Bloku ülkesi tarafından kurulan, yıllık aidat olarak 6 milyon dolar ödediği ve 25 Çek bilim adamının çalıştığı Ortak Nükleer Araştırma Enstitüsü’nden (JINR) ayrılma kararı aldı. Çekya Milli Eğitim Bakanı Petr Gazdik yaptığı açıklamada, “Çekya’nın Rusya’nın Dubna şehrinde bulunan Ortak Nükleer Araştırma Enstitüsü üyeliğini sona erdirmek için acil adımlar atmaya karar verdik. Nükleer enerjinin barışçıl kullanımını askeri olarak tehlikeye atan bir devletle nükleer teknoloji araştırmaları konusunda iş birliğine devam etmek mümkün değildir” dedi.
“25 uzmanın hepsinden ayrılmaları istendi”
Çekya ile Ortak Nükleer Araştırma Enstitüsü İş Birliği Komitesi Başkanı Jan Dobes, "Çek nükleer araştırmaları 1989 yılına kadar JINR ile önemli ölçüde bağlantılıydı. Alınan karar ile Çekya faaliyetlerini ve yıllık aidat ödemelerini askıya aldı. Şu anda Çekya’dan Ortak Nükleer Araştırma Enstitüsü’nde çalışan 25 uzmanın hepsinden ayrılmaları istendi” dedi.
Çek Bilimler Akademisi Nükleer Fizik Enstitüsü’nden Dr. Vladimir Wagner, Rusya’daki Ortak Nükleer Araştırma Enstitüsü’nün kurulduğundan beri nükleer araştırma alanındaki Çek bilimsel faaliyetlerinin bu kurumla yakından bağlantılı olduğunu söyledi. Wagner, "Almanya’daki Karlsruhe Tritium Nötrino deneyinin bir parçası olan nötrino kütlesinin doğrulanmasıyla yakın zamanda büyük bir başarı elde ettik. Yaptığımız bu çalışma aslında Dubna’da yapılan araştırmaların devamıydı” diyerek Rusya’daki enstitünün önemini vurguladı.
Ortak Nükleer Araştırma Enstitüsü (JINR), 26 Mart 1956’da 11 kurucu devlet tarafından imzalanan ve 1 Şubat 1957’de Birleşmiş Milletlere kayıtlı sözleşme ile kurulmuş uluslararası bir hükümetler arası kuruluştur. JINR’nin merkezi, Rusya’nın Dubna kentidir. Enstitünün Azerbaycan, Belarus, Bulgaristan, Küba, Çekya, Mısır, Gürcistan, Kazakistan, Kuzey Kore, Moldova, Moğolistan, Polonya, Romanya, Rusya, Slovakya, Ukrayna, Özbekistan, Ermenistan ve Vietnam’dan oluşan 19 üyesi bulunuyor.